Monday, July 24, 2023

२४ जुलै २०२३

 मधुराणी तुला सांगू का, तुला पाहून चाफा पडेल फिका हे गाणे बऱ्याच वर्षांनी ऐकले आणि ते मी मोहिनी अंताक्षरीवर पाठवले. मोहिनीला पण हे गाणे आवडले आणि ती म्हणाली की तिने पण खूप दिवसांनी ऐकले. तिने लगेच २४ जुलैची थीम जुनी मराठी गाणी असे घोषित केले आणि माझे मन भूतकाळात निघून गेले. रेडिओवर हे गाणे लागायचे. हे गाणे आता माझ्या मनात ठिय्या देवून बसणार हे नक्की ! सुधीर फडके आणि आशा भोसले यांची जवळपास सर्वच द्वंद्व गीते सुंदर आहेत. गुगलमध्ये हे गाणे शोधले, युट्युबवरही पाहिले. ग. दि. माडगूळकरांनी शब्दांची सुरेख गुंफण केली आहे. अजून एक गाणे आहे तेही पूर्वी ऐकले नव्हते. ते गाणे आहे पैठणी बिलगून म्हणते मला जानकी वनवास ग संपला. पी सावळाराम यांनी हे गाणे लिहिले आहे. तर आजच्या मोहिनी अंताक्षरी मध्ये सदस्यांनी अशी अनेक जुनी गाणी म्हणली आणि त्यामुळेच आजचा दिवस छान गेला. संगीत हे टॉनिक आहे आणि ते आम्हां सर्वांना मोहिनी अंताक्षरी या ग्रुपमध्ये मिळते. गाणी आठवतात, बोल गुगल शोधात मिळतात. मग आठवतात ते पूर्वीचे दिवस. रेडिओवर प्रसारित होणारी गाणी. आपण सगळेच या रेडिओवर लागणारी गाणी ऐकत मोठे झालो.

मला ही जुनी गाणी आवडतात.

१. मधुराणि तुला सांगू का तुला पाहून चाफा पडेल फिका
२. पैठणी बिलगुन म्हणते मला जानकी वनवास ग संपला
३. असा नेसून शालू हिरवा आणि वेणीत खूपसून मरवा
४. माझ्या रे प्रिती फुला ठेऊ मी कोठे तुला
५. पाय नका वाजवू कुणीही पाय नका वाजवू
६. त्या तिथे पलीकडे तिकडे माझिया प्रियेचे झोपडे
७. कशी करू स्वागता एकांताचा आरंभ कैसा असते कशी सांगता
८. तू दूर दूर तेथे हुरहुर मात्र येथे
९. रात्र काळी घागर काळी
१०. भेट तुझी माझी स्मरते अजून त्या दिसाची
११. अखेरचे येतील माझ्या हेच शब्द ओठी
१२. आज चांदणे उन्हात हासले तुझ्यामुळे
१३. खुलविते मेंदी माझा रंग गोरापान
१४. तुझी प्रीत आज कशी स्मरू
१५. नवीन आज चंद्रमा नवीन आज यामिनी
१६. झाला साखरपुडा ग बाई थाटाचा रुणुझुणु चुडा हाती गाईल ग
१७. जिथे सागरा धरणी मिळते तिथे तुझी मी वाट पहाते
१८.  परीकथेतील राजकुमारा स्वप्नी माझ्या येशील का?
१९.  पुनवेचा चंद्रम आला घरी चांदाची किरण दर्यावरी
२०.  अंगणी गुलमोहर फुलला लाल फुलांच्या लिपीतला हा अर्थ मला कळला
२१.  धुंद येथ मी स्वैर झोकितो मद्याचे प्याले

Wednesday, July 19, 2023

ये सर्कस है शो तीन घंटे का

 ए भाई

जरा देख के चलो
आगे ही नही पीछे भी
दाए ही नही बाए भी
उपर ही नही
नीचे भी
ए भाई
तू जहा आया है
वो तेरा घर नही गली नही गाव नही
कुचा नही बस्ती नही रस्ता नही
दुनिया है
और प्यारे दुनिया ये सर्कस है
और सर्कस मे
बडे को भी छोटे को भी
खरे को भी खोटे को भी
दुबले को भी मोटे को भी
नीचे से उपरको उपर से नीचे से
आना जाना पडता है
और रिंग मास्टर के कोडे पर
कोडा जो भूक है
कोडा जो पैसा है
कोडा जो किस्मत है
तरह तरह नाच के
दिखाना यहा पडता है
बार बार रोना और गाना यहा पडता है
हीरो से जोकर बन जाना पडता है
ए भाई
गिरने से डरता है क्यु
मरने से डरता है क्यु
ठोकर तु जब तक खाएगा
पास कभी गम को तू जब न बुलाएगा
जिंदगी है चीज क्या नही जान पाएगा
रोता हुवा आया है रोता चला जाएगा
जरा देख के चलो
आगे ही नही पीछे भी
दाए ही नही बाए भी
उपर ही नही
नीचे भी
ए भाई
तू जहा आया है
वो तेरा घर नही गली नही गाव नही
कुचा नही बस्ती नही रस्ता नही
दुनिया है
और प्यारे दुनिया ये सर्कस है
और सर्कस मे
बडे को भी छोटे को भी
खरे को भी खोटे को भी
दुबले को भी मोटे को भी
नीचे से उपरको उपर से नीचे को
आना जाना पडता है
और रिंग मास्टर के कोडे पर
कोडा जो भूक है
कोडा जो पैसा है
कोडा जो किस्मत है
तरह तरह नाच के
दिखाना यहा पडता है
बार बार रोना और गाना यहा पडता है
हीरो से जोकर बन जाना पडता है
ए भाई
गिरने से डरता है क्यु
मरने से डरता है क्यु
ठोकर तु जब तक न तक खाएगा
पास कभी गम को तू जब न बुलाएगा
जिंदगी है चीज क्या नही जान पाएगा
रोता हुवा आया है रोता चला जाएगा
क्या है करिश्मा कैसा खिलवाड है
जानवर आदमी से जादा वफादार है
खाता है कोडा भी
रहता है भुखा भी
फिर भी वो मालिकपे
करता नही वार है
और इन्सान ये
माल जिसका खाता है
प्यार जिस से पाता है
गीत जिसके गाता है
उसके ही सीने मे भोकता कटार है
ए भाई
सर्कस
हा बाबू ये सर्कस है
और ये सर्कस है शो तीन घंटे का
पहला घंटा बचपन है
दूसरा जवानी है
तीसरा बुढापा है
और उसके बाद
मा नही बाप नही
बेटा नही बेटी नही
तू नही मै नही
ये नही वो नही
कुछ भी नही रहता है
रहता है जो कुछ वो
खाली खाली कुर्सिया है
खाली खाली तंबु है
खाली खाली घेरा है
बिना चिडिया का
बसेरा है
ना तेरा है ना मेरा है
कवी व गीतकार - नीरज, संगीत - शंकर जयकिशन, चित्रपट - मेरा नाम जोकर, गायक - मन्ना डे

Tuesday, July 04, 2023

4th July 2023

शेवटी मुहूर्त लागला ! आमच्या घरापासून १० मिनिटे चालले की एडिसन रेल्वे स्टेशन आहे. घोकत होतो जायचे जायचे ! ४ जुलै च्या अमेरिकेच्या स्वातंत्र्य दिना निमित्त जायचा मुहूर्त लागला विनायकला ऑफीसला सुट्टी होती म्हणून. मला रेल्वेने प्रवास करायला प्रचंड आवडतो. विनु डोंबिवलीवरून अंधेरीला रेल्वे+ बसने जायचा त्यालाही आता बरीच वर्ष लोटली. रेल्वेच्या तिकिटाची आणि एकूणच सगळी माहिती वाचली. ऍप पण डा ऊन लोड केला आणि ऍप वरच तिकिटे काढून निघालो. एडिसन पासून न्युयॉर्क पेन स्टेशन कडे आणि विरूद्ध दिशेला ट्रेंटन (Trenton)कडे ही लोकल धावते. दर अर्ध्या तासाला ट्रेन असतात. हवा पण छान ढगाळ होती. ट्रेन मध्ये कंटक्टरने आमच्या फोनवरची तिकिटे बघितली आणि शिवाय त्याने एक तिकिट पंच करून आम्हाला दिले. शेवटच्या स्टेशनला उतरलो. एडिसन ते न्युयॉर्क ला इथली बरीच भारतीय मंडळी रेल्वेने ऑफीसला जातात म्हणजे तिकडले डोंबिवली ते व्हि.टी. 
 
 
इथले शेवटचे स्टेशन आले ते एका अंधाऱ्या प्लॅटफॉर्म वरून आम्ही उतरलो व सरकत्या जिन्याने वर आलो आणि स्टेशनच्या बाहेर पडलो. १० ला निघालो ते आधी चालत एडिसन स्टेशन व नंतर साधारण पाऊण तासाने न्युयॉर्कला पोहोचलो. चालायला सुरवात केली पण त्या आधी पिझ्झा खाल्ला. आम्ही हल्ली पिझ्झाचा एकच स्लाईस खातो. डाएट कोक घेतला. तो ही एक पुरतो. कोक पिऊन पोट तुडुंभ भरते. पिझ्झा इतका काही छान होता की त्याची चव अजूनही जिभेवर रेंगाळत आहे. इतकी भरगच्च टॉपिंगही पहिल्यांदाच पाहिली. एक स्लाईस होता त्यात पालक आणि मशरूम होते. दुसऱ्या स्लाईस वर टोमॅटो, कांदा, ब्रोकोली, सिमला मिरची, ब्लॅक ऑलिव्ह्ज होते. पिझ्झा खाल्यावर रेंगाळत रेंगाळत चालायला लागतो ते तीन तास !
 
 
३१ साव्या रस्त्यापासून चालायला सुरवात केली ते वळलो ८ व्या ऍव्हेन्युला मग तिथुन परत उजवीकडे वळलो ते साधारण ५० साव्या रस्त्याला लागलो. तिथून परत उजवीकडे वळलो ते ७ व्या ऍव्हेन्युला वळलो आणि रेल्वे स्टेशन पर्यंत आलो. तिकिटे मात्र तिकडून येताना तिकिट विंडोवरून काढली. ८ नंबरच्या ट्रॅकवरून गाडी निघाली ट्रेंटन कडे जायला. इथेही आम्ही एका दरवाज्यातून आत गेलो व सरकत्या जिन्याने वर गेलो. गाडी लागलेलीच होती.
न्युयॉर्कला आम्ही अंदाजे 2 मैल चाललो असु. दरम्यान आईस्क्रीम खाल्ले म्हणून चालायला हुशारी आली. एकच कप दोघांत, तोही लहान. दुकानाच्या बाहेरच्या बाजूला एक बाकडे होते. तिथे बसून आईस्क्रीम खाल्ले. या ब्रॅंडचे आईस्क्रीम खायलाही आजच मुहूर्त लागला. Ben ad Jerry's (Cherry Garcia ) हा फ्लेवर खूपच मस्त आहे. आईस्क्रीम मध्ये चेरी आणि चॉकलेटच्या छोट्या चिप्स होत्या.
 
 
रस्त्यावरची विक्री, टॅक्सी स्टॅंड, सायकल स्टॅंड, चालणारी माणसे, एकीकडे वाहने, असे मुंबई मधले किंवा पुण्यातले लक्ष्मी रोडवरचे चित्र इथेही पाहून मन प्रसन्न झाले. कोणत्याही दुकानात जा, खरेदी करा, बाहेर या, कोणत्याही उपाहारगृहात जा, तिथे खा, प्या, परत चालत सुटा. फक्त इथे रस्त्याच्या दोन्ही बाजूला टोलेजंग इमारती आहेत. या इमारतींकडे बघितले की वर बघताना तोल जातो ! इतक्या उंच आहेत की जणू आभाळाला टेकल्यात. चालताना अधून मधून ऊन होते आणि सावलीही होती. हवेत प्रचंड आर्द्रता होती. टोपी घातली तरी डोके खूपच सणकत आहे. चालून पायांचे तुकडे पडलेत. असा एक आगळावेगळा दिवस आज पार पडला ! वेगळेपणाने मनालाही हुरूप आला. ट्रेन मधून उतरल्यापासून ते ट्रेन मध्ये परत बसे पर्यंत आम्ही साधारण ३ तास चालत होतो. Rohini Gore

























Sunday, July 02, 2023

प्रवाहातील साळुंका

 सकाळी रोजच्याप्रमाणे फिरण्यास निघालो. गावाबाहेर पाऊलवाटेने जात असता एका झाडाखाली एक गृहस्थ खोडाला टेकून बसले होते. गेले कित्येक दिवस मी त्यांना त्या झाडाखाली पहात होतो. आज जरा धीर करून त्यांच्या जवळील एका मोठ्या दगडावर बसलो. त्या गृहस्थांचे माझ्याकडे लक्ष नव्हते. मी त्यांना विचारले "बाबा तुम्ही नेहमी सकाळी इथे बसलेले असता. ध्यानासाठी इथे बसता का?आपले घर इथे जवळपासच आहे का? त्यावर स्मित हास्य करून ते उद्गारले, "जरा स्वास्थ्य मिळावं म्हणून इथे बसतो. गर्दी नको वाटते. प्रत्येक माणसाची आपल्याजवळ एकेक अपेक्षा असते. जास्त माणसे म्हणजे जास्त अपेक्षा, तितक्या उपाधी, तेव्हढा मनस्ताप. संपर्क कमी करण्यासाठी इथे येतो. दुसऱ्याने कसे वागावे हे तुम्ही सांगायला गेलात की...... आपण रोज देवदर्शनास देवळात जाता ना? हो, जातो ना. देवाच्या मूर्तीला नमस्कार करून येतो. मात्र मी माझ्यातच देव पाहतो. दोन माणसे एकमेकांशी बोलतात. ती दोघेही देवस्वरूपच असतात. मागणारे देवळात जातात. आपल्या खिशातील चिल्लर पहातात. त्यातील दहा पैसे मोठ्या कष्टाने  देवासमोर ठेवतात आणि देवाकडून धनाची अपेक्षा करतात. आपल्या दातृत्वाचे प्रदर्शन करतात. जे अपेक्षा करीत नाहीत ते लांबून सूर्यकिरणांनी चकाकणारा कळस पहातात. त्याचे अगाध ऐश्वर्य मनाच्या गाभ्यात साठवून तृप्त होतात. त्यांच्या जीवनातील मागण्या संपलेल्या असतात. तेच खऱ्या अर्थाने सम्राट.

जे  श्रीमंत पैशाची हाव धरून मागतच रहातात ते सर्व खरेच भिकारी असतात. या उलट त्यागाने आपल्या जवळील सर्व काही दुसऱ्याला देतात असा समाधानी जगाचा खरा स्वामी असतो. त्याला परमेश्वराच्या प्रेमाची कृपेची खात्री असते. परमेश्वरावरील श्रद्धेने तो ओतप्रोत भरलेला असतो. खरे आनंदी जीवन जगत असतो. गर्दी नको वाटते मग मुलांचा दंगा कसा सहन करता? अरे, मुले खेळताना पाहतो. मनही लहान बालक होते. त्याच्या बरोबर हिरवळीत लोळू लागते. त्यांच्याबरोबर धावताना घाम फुटतो. शिणलेल्या अवयवांचा विसर पडतो आणि अजूनही पुष्कळ आयुष्य उरलं आहे असं वाटत मी इथे बसतो. मनाप्रमाणे शरीरही तरूण होऊन धावते. असे उत्साही जीवन मी रोज अनुभवतो. त्यामुळे मनात काळजी, चिंता मुळी उत्पन्नच होत नाहीत. सायंकाळी घरी आल्यावर एखादे फळ खातो. एक ग्लास भरून दूध पितो. अंगणात थोडावेळ खुर्चीत बसतो. घरातील सर्वजण जेवणात, गप्पात दंग असतात. थोड्यावेळाने बिछान्यावर अंग टाकतो. झोप कधी लागते ते कळतही नाही. पहाटे औंदुबरावर कोकिळेने पंचम लावलेला असतो. तो ऐकूनच जाग येते. 

उठून पहातो तर नातीनं गरम चहा आणलेला असतो. चहा घेऊन झाल्यावर सूर्याची कोवळी किरणे अंगावर घेत बसतो. जीवनत मी दगड गोटे जमवीत बसलो नाही. माणसांची आनंदी मने जवळ करीत राहिलो. माझ्या मालकीचे घर नाही. मात्र आजुबाजूची बालमने, टेकडीवरून खाली कोसळणारे पाण्याचे ओहोळ पाहतो. मजवर तूफान प्रेम करणारी माणसे हीच माझी संपत्ती. तुम्ही सुखी आहात? " हो नक्कीच" मजवर संकटे आली पण माझ्याजवळील समाधानांच्या गोधडीखाली ती गुदमरली व मला न सांगताच मला सोडून गेलेली मी जाताना पाहिली. पण केव्हा कोण मन:स्ताप देईल हे सांगता येत नाही. एखादा अनोळखी माणूस रस्त्यात भेटतो आणि त्याच्याशी विनाकारण आपला तंटा होतो, तर काही वेळा एखादी अनोळखी व्यक्ती सहज भेटते व आपल्याला मदत करते. आनंद देवून जाते. या दोन्ही वेळा आपण अलिप्ततेने त्या गोष्टीकडे पाहिले पाहिजे. अश्या वेळी मन स्थिर ठेवण्याचा प्रयत्न केला म्हणजे स्थितप्रज्ञाची ओळख होते. मन शांत रहाते. संपूर्ण समाधान मिळते आणि हो ! न मागे तयाची रमा होय दासी याचा प्रत्यय येतो.  

लेखक : निळकंठ बाळकृष्ण घाटे (माझे बाबा)