Friday, April 27, 2007

कॅट बस

आम्ही जेव्हा क्लेम्सन शहरात आलो तेव्हा तिथे आम्हाला भेटली एक बस, ती म्हणजे कॅट बस. कॅट म्हणजे clemson area transit. शेंदरी व जांभळ्या रंगाची रंगसंगती असलेल्या कॅट बसवर मात्र वाघाचे पंजे उमटवलेले होते. दर पंधरा मिनिटांनी ही कॅट धावत असे आणि महत्त्वाचे म्हणजे चकटफू!! विद्यापीठ, घरांची प्रत्येक कॉलनी व दोन तीन किराणामालाची दुकाने येथे प्रत्येक ठिकाणी ही बस जात असे. क्लेम्सन हे डोंगराळ अशा उंच सखल भागात वसलेले छोटे शहर. सगळीकडे हिरवीगार घनदाट झाडी. अशा हिरव्यागार पार्श्वभूमीवर ही शेंदरी व जांभळ्या रंगाची रंगसंगती असलेली कॅट खूपच उठून दिसे. काही चिनी व अमेरिकन विद्यार्थी सोडल्यास ही बस भारतीय विद्यार्थ्यांनी सतत भरलेली असे. बसमध्ये प्रवास करताना असे वाटे की आपण मुंबईमधल्या बेस्टमधून तर प्रवास करत नाही ना!! प्रत्येक कॉलनी, विद्यापीठ, किराणामालाची दुकाने याशिवाय पोस्ट ऑफिस, बँक, लॉन्ड्री येथेही एकेक थांबा होता. कॅट बसचे अजून एक वैशिष्ट्य म्हणजे बसथांब्याव्यतिरिक्त एक विनंती थांबाही असे. क्लेम्सन शहरात लेमान्स कॉलनी खूपच मोठी होती आणि या लेमान्समध्ये सर्व भारतीय विद्यार्थी रहात होते, म्हणून या विभागाला mumbai area म्हणत असत. कॅटच्या सर्व अमेरिकन वाहनचालकांना पण mumbai area म्हणून माहित होता. घराच्या खिडकीतून जात येता डोकावले की कॅट अगदी सहज दिसत असे. अगदी जरी दिसली नाही तरी तिच्या आवाजावरून कळत असे. बसथांब्यावर बस आली की पटापट उड्या मारत सर्व भारतीय विद्यार्थी येत तोपर्यंत थांब्यावर अगदी शुकशुकाट असे. काही वेळेला तर हे भारतीय विद्यार्थी त्या अमेरिकन वाहनचालकाला भजी पकोडे खिलवत असत. शुक्रवार व शनिवार रात्री ८ ते ११ ही बससेवा खास आठवड्याचे किराणामाल, दूध, भाजी आणण्याकरता होती, तेव्हा खूप मजा येत असे. काही ठराविक विद्यार्थी, विद्यार्थ्यांमधे लग्न झालेली जोडपी, आमच्या सारखी post doc करणारी जोडपी असत. मग अगदी सकाळपासून काय काय आणायचे याची एक यादी बनवून ठेवायचो आम्ही सर्व बायका. बाय-लो ग्रोसरी स्टोअर्सचे फ्लायर्स पोस्टातून येत असत. त्यामध्ये कोणकोणत्या किराणामालावर सेल आहे ते लिहलेले असायचे. काही वेळेला बाय वन गेट वन असाही सेल असायचा. त्यादिवशी आम्ही बायका भारतीय पेहराव करायचो. ती जणू काही आमची छोटी पिकनिकच असे. रात्रीची बस म्हणून बसमध्ये मंद प्रकाश व बारीक आवाजात इंग्लिश ट्यून. एकीकडे आमच्या गप्पा. सगळ्या कॉलनीतून प्रत्येकाला घेत घेत ती बस विद्यापीठात जाऊन नंतर ती दुकानात जायची, कारण विद्यापीठात कोणाचे संध्याकाळ व रात्रीचे वर्ग असतील तर त्यांनाही तेथुनच ग्रोसरी आणायला सोयीचे पडे. बाय-लो ग्रोसरी स्टोअर्सच्या समोर ती बस आम्हाला सोडायची व परत न्यायला यायची अर्ध्या तासाने. त्या अर्ध्या तासात पटापट सर्व खरेदी करायची, म्हणजे आमच्या सर्वांची अगदी धावपळतच खरेदी व्हायची. ग्रोसरीचे सर्व सामान उतरवून कार्ट जागेवर लावेपर्यंत ती बस यायची सुद्धा. प्रत्येकाकडे भरपूर सामान. दूध व ज्युसचे कॅन, तांदुळाची पोती, तेलाचे कॅन, भाज्या, आयस्क्रीमच्या बादल्या, पेप्सी, इ.इ. त्या संपूर्ण बसमध्ये आम्ही जेमतेम बारा पंधरा जण, पण संपूर्ण बस आमच्या कॅरी बॅग्जने भरून जायची. अशा रितीने कॅट बसच्या मदतीने आमचा ग्रोसरी डे पार पडायचा!! कॅटबसचे वाहनचालक इतके काही ओळखीचे झाले होते की रस्त्यावरून फिरायला म्हणून बाहेर पडलो आणि बस जात असेल तर बसमधून आम्हांला हात दाखवून हाय!! करायचे. आणि हो विसरलेच की! या बसमधून विद्यार्थी आठवड्याची लॉन्ड्री करण्याकरता कपड्यांनी भरलेल्या लॉन्ड्री बास्केट पण घेऊन यायचे. मी कॅटला खूपच मिस करत आहे, कारण मला स्वतःला कार प्रवासापेक्षा बसमधून किंवा ट्रेनमधून प्रवास करायला खूपच आवडते!! 

जेव्हा आम्ही क्लेम्सनला नवीन आलो तेव्हा सुरवातीला मी वेळ जाण्यासाठी म्हणून या बसमधून खूप हिंडली आहे. एका पर्समध्ये वेळापत्रक घ्यायचे. शिवाय एक पाणी पिण्याची बाटली, कूकीज, टोपी, छत्री घेऊन जायचे. ही बस क्लेम्सन शहराच्या जवळच असलेल्या इतर छोट्या शहरातून पण जात होती. अर्थात ही इतर शहरातून सोमवार ते शुक्रवार धावत असे. मी व माझी मैत्रिण बरेच वेळा नेहमीच्या ग्रोसरी स्टोअर मधे न जाता वेगवेगळ्या ग्रोसरी स्टोअर मधून जात असू.

याच बसने मी विद्यापिठात जात असे. तिथल्या लायब्ररीत ई-सकाळ वाचून मग कुणाची मेल आली आहे का तेही बघायचे. दुसऱ्या डोंगरावर राहणाऱ्या मैत्रिणीकडे याच बसने आधी विद्यापिठात जायचे. तिथून चालत दुसऱ्या डोंगरावर चढून मैत्रिणीकडे जायचे. नंतर नोकरी लागल्यावर ही बस मला खूप उपयोगी पडली. नोकरीची जागा चालण्याच्या अंतरावर होती तरी सुद्धा मी या बसने जात असे. अजून एका मैत्रिणीकडेही ही बस दूरवर जायची. खूप उंचावर होते तिचे घर. या बसने भरपूर फिरल्याने सर्व वाहनचालक ओळखीचे झाले होते. मी रस्त्याने जेव्हा चालायचे तेव्हा थांबून विचारायचे "यायचे आहे का?" तर अशी ही बस माझी खूप आवडती होती.  आम्ही कार घ्यायच्या आधी विनायक पण लॅब मध्ये याच बसने जायचा.

Thursday, April 19, 2007

एक सुखद आठवण




अमेरिकेत एका शहरातून दुसऱ्या शहरात गेल्यावर लगेचच सर्वांच्या ओळखी होतातच असे नाही, त्याला थोडा वेळ जायला लागतो. आम्ही एका शहरातून दुसऱ्या शहरात सुनिता, येमुल व त्यांचा मुलगा प्रथमेश यांच्याकडे आम्ही पहिले काही दिवस राहिलो होतो. नंतर जागा मिळाल्यावर स्वत:च्या जागेत रहायला गेलो. माझी व सुनिताची मैत्री लगेच झाली, कारण आम्ही दोघीही पुण्याच्याच. क्लेमसन हे शहर खूपच सुंदर आहे. उंच सखल भागात विभागले आहे. नंतर आमच्या दोघींचे घर एकमेकींपासून खूपच लांब. तिचे घर उंच डोंगरावर तर माझे घर दुसऱ्या एका भागात कमी उंचीच्या डोंगरावर. दोघींचे नवरे सकाळी कामाला गेले की एकदम संध्याकाळी उशीराने येत. ती तिच्या घरी एकटी व मी माझ्या घरी एकटी पूर्ण दिवस खूपच कंटाळून जायचो.

अमेरिकेत पटकन कोणी बोलायला माणसे मिळणे तसे थोडे कठीणच असते. आम्हाला तर पहिल्यांदाच मराठी कुटुंब भेटलेले त्यामुळे जास्त आपुलकी. आमच्या आधी काही दिवस ते त्या शहरात थोडे स्थिरस्थावर झाले होते. इतर ओळखी व त्या शहराची माहिती होईपर्यंत आम्हीच एकमेकांना आधार. त्यामुळे आठवड्यातून एक दिवस का होईना मला तिच्या घरी जाता यायचे. त्यामुळे आमच्या दोघींचा तो एक दिवस खूपच मस्त जायचा. बाकीचे दिवस आम्ही दिवसातून दोनदा फोनवरून एकेक तास बोलायचो. जीवनात काही वेळा काही काही गोष्टी कायमच्या आठवणीत रहातात त्यापैकी एक आठवण.


रस्ता ओलांडून गेल्यावर काकू समोरच्या डोंगरावर एक नजर टाकते आणि चालायला सुरवात करते. डोक्यावरचे ऊन खूपच रणरणते.

"चला पहिला चढ गेला!! आता दुसरा"

"आई गं! हा दुसरा चढ तर किती अवघड आहे! पण हा चढून गेला की निम्याच्यावर अंतर आपण पार पाडू आणि मग शेवटचा चढ गेला की सुनिताचे घर दिसेलच. रस्त्यावर शुकशुकाट. मध्येच एखादे वाहन, किंवा असेच कोणीतरी चालत असलेले. निरनिराळे रंगीबेरंगी पक्षी तोंडाने "चुक चुक" आवाज करत फांदिवर झोका घेत बसलेले.

टोपी घातलेली काकू मधुनच वर दिसणाऱ्या तळपत्या उन्हाकडे पहात, घाम पूसत, धापा टाकत टाकत चढ चढत असते. "हे हे! दिसले बाई एकदा सुनिताचे घर! अरेच्या पण आज खिडकीत कोणीच कसे काय दिसत नाही?" असे म्हणत परत खाली मान घालून हळू हळू चालते आणि थोड्यावेळाने मान वर करून पहाताच तिला सुनिता व प्रथमेश खिडकीत दिसतात.

हसतमुखाने सुनिता व प्रथमेश तिचे स्वागत करतात.

"कोण आले रे प्रथमेश? तुझी काकू आली कारे? अग काकू तू किती लालबुंद झाली आहेस? बस बस. पाणी पाहिजे का तुला? " सुनीता म्हणते.

" हो हो. चांगले ७-८ ग्लास भरून थंडगार पाणी दे, आणि टेबलपंख्याची मानही जरा माझ्याकडे वळव" काकू.

सुनिताच्या घरामध्ये गणपतीसमोर उदबत्ती लावलेली असते तिचा सुगंध खोलीभर दरवळत असतो आणि "सुखकर्ता दुखहर्ता वार्ताविघ्नाची" ही लता मंगेशकरची आरती सुरू असते.

"सुनिता मला तुझ्या घरी आले ना की अगदी पुण्यात आल्यासारखे वाटते बघ" काकू.

"अगं मग ये ना तू रोजच. मी व प्रथमेश पण खूप कंटाळून जातो" सुनिता.

"आले असते गं अगदी रोजच्यारोज! पण येताना हा मोठा सिंहगड आहे ना!! त्याचे काय?" "आज कोणता भात केला आहेस गं खूप मस्त वास येतोय." काकू.

"आज ना मी आमचा तेलगू स्पेशल वांगेभात केलाय" सुनिता.

मग सुनिता व काकूच्या गप्पा सुरु होतात आणि अधुन मधुन प्रथमेशशी खेळणे. प्रथमेश हा सुनिताचा दीड वर्षाचा मुलगा. खूप गोड व खेळकर. काकूवर त्याचे विशेष प्रेम. अता काकू सुनिता व प्रथमेश यांची अंगतपंगत सुरू होते. गप्पा मारत मारत तिखट भात, तिखट भाजी व नंतर मनपसंद आयस्क्रीम!

जेवणानंतर प्रथमेशची दुपारच्या झोपण्याची तयारी. " चला आता झोपायचे ना काकू तुला? तुला जायचे आहे ना परत! तू नाही झोपलीस तर काकांना नाव सांगीन हं तुझे. चल प्रथमेश तू झोपणार का काकू व आईच्या मध्ये? " सुनिता

प्रथमेश कुठचा झोपायला!! मग सुनिता खोलीत पडदे लावून अंधार करते. मग दोघीजणी दामटून दामटून झोपवतात प्रथमेशला. ती झोप म्हणजे काय छोटीशी डुलकीच. त्या १० मिनिटांच्या डुलकीमध्ये असे वाटायचे की असेच झोपून रहावे.

आता काकूची निघण्याची वेळ. तोंडावर गार पाण्याचा हबका मारून सुनिताने केलेला चहा पीत व एकीकडे घड्याळाकडे नजर टाकत काकू निघण्याच्या तयारीला लागते. जेवढे येताना रणरणते ऊन तेव्हढेच आता खुप अंधारून आलेले असते आणि मुसळधार पाऊस सुरू झालेला असतो. हा पाऊस पण अगदी पुण्यासारखाच आला काय न गेला काय! लगेच इकडे प्रथमेशचे रडणे सूरू. कारण त्याला काकूबरोबर बाहेर जायचे असते. रडून रडून गोंधळ नुसता!!

"अरे प्रथमेश मी येणार आहे उद्या परत. रडू नकोस." काकू.

"अरे प्रथमेश उद्या येणार आहे काकू परत. ती घरी नाही गेली तर काकांना जेवायला कोण देईल बरे?"

चल. रडू नकोस. काकूची बस जाईल बर का निघून. तिला टाटा कर बरं. टाटा काकू. टाटा. " सुनिता.

त्या दोघांचा निरोप घेऊन, प्रथमेशचे अनेक पापे व गालगुच्चे घेऊन सतराशे साठ वेळा मागे वळून काकू त्या दोघांना टाटा करते ते दिसेनासे होईपर्यंत. आणि मग मात्र काकूला झपाझप पाउले उचलायला लागतात; बससाठी!!

कधी कधी रिमझिम पाऊस सुरू असेल तर मात्र पाऊसात भिजत, रमतगमत, हिरव्यागार निसर्गाचा आनंद लूटत व गुणगुणत "सुहाना सफर और ये मौसम हँसी"


रोहिणी