अमेरिकेतील पाळणाघर (१)

मला एका डे केअर मध्ये substitute babysitter चा अनुभव मिळाला, त्यातिल काही मुलांच्या आठवणी थोडक्यात सांगते.


डे-केअरमध्ये एकुण चार वर्ग असतात. इंंफंट, क्रीपर, टोडलर आणि ४ वर्षाच्या आतिल मुले. टोडलरमधिल दिड ते अडीच वयोगटातील व एक नंबरची खट्याळ असतात. एकमेकांना ढकलणे, चिमटे काढणे, चावणे, त्यातिल काही जण एकमेकांचे जिगरी दोस्तपण असतात. मी टोडलरमध्ये काम केले. तिथे एकूण १० मुले होती, त्यातिल २ स्पॅनिश आणि ८ अमेरीकन होती. अमेरीकन कायद्याप्रमाणे ९ मुलांना ३ babysitters असणे आवश्यक आहे. तेथे आफ्रीकन जीसेल, पाकिस्तानी फरहाना, टर्कीमधील खरीमा, ईजिप्तमधिल मोना, अमेरीकन जुली, बॉबी, एलिझाबेथ अशा सर्व प्रकारच्या babysitters होत्या.


टोडलरमधील मुले मला "हिनी" हाक मारत. त्यांना रो चा उच्चार येत नसे. वर्गावर गेल्यावर "हाय हिनी" आणि निघताना "बाय हिनी" असे म्हणत. या डे-केअरमध्ये सकाळी ७ वाजल्यापासून ते संध्याकाळी ६ वाजेपर्यंत मुले राहतात. या वेळामध्ये त्या मुलांचे रुटीन आखलेले असते. त्यात न्याहरी, जेवण, झोप, मैदानावर जाउन खेळणे, त्यांना गोष्टीची पुस्तके वाचून दाखवणे, कविता म्हणून दाखवणे, रंग ओळखायला सांगणे, खडूने रंगवायला सांगणे इ. इ. असे कार्यक्रम असतात.


दुपारी साधारण २ तास मुलांनी झोपावे असे अपेक्षित असते. त्यांच्या छोट्या गाद्यांवर प्रत्येकाची नावे लिहिलेली असतात. त्या गाद्या आणि छोटी पांघरुणे वर्गामध्ये घालायची, व एकेकाला झोपवायचे. काहींना झोपताना कापडी वाघ बरोबर लागतो, कोणाला कासव, तर कोणाला बदक तर कोणाला बाहूली. मुलांना झोपवताना त्या खोलीमध्ये अंधार करायचा, व बालगीतांची सीडी कमी आवाजात लावायची.


स्पॅनिश मॅनव्हेल हा माझा सर्वात आवडता मुलगा. गोरा पान, चिक्कूच्या आतिल बियांसारखे काळेभोर डोळे, नकटे नाक, तपकिरी केस, लालचुटूक ओठ व टम्म पुरीसारखे गाल. खूपच गोड होता. तो मला "फोइनी" म्हणायचा. जेवणानंतर झोपायच्या वेळेस लवकर झोपायचाच नाही, सगळी बालगीते संपायची, सर्व मुले झोपायची, तरी हा आपला "टक्क" डोळे ठेवून जागाच. त्याच्याकडून मी रोज काही मराठी वाक्ये वदवून घ्यायचे, ती वाक्ये अशी " मी मुलगा आहे", "माझे नाव मॅनव्हेल आहे", "मला रोहिणी आवडते", मराठी उच्चार स्पष्टपणे करायचा. त्याचे मराठी स्पष्ट उच्चार ऐकून मी खूप हसायचे, मग तोही हसायचा, आम्ही दोघे मिळून खूप जोरजोरात हसायचो.

ऍनाला माझे नेकलेस सारखे दिसणारे काळ्या मण्यांचे मंगळसूत्र खूप आवडायचे. मला म्हणायची, " तुझा नेकलेस छान आहे, मला दे. " एकदा तर हटूनच बसली, म्हणाली "मला तुझा नेकलेस घाल", आता तिला कसे सांगणार की हा नेकलेस लग्न झाल्यावरच घालायचा असतो. मग तिला सांगितले "माझ्या गळ्यातून हा नेकलेस निघतच नाहिये, खूप घट्ट बसलाय. "


वील एकदा झोपेतून उठून म्हणाला "my juice" मला त्याचा उच्चार माचिस असा ऐकू आला, मी म्हणले याला कशाला माचिस पाहिजे, तेव्हा त्याने फ्रीजकडे बोट दाखवले, तेव्हा मला कळाले त्याला त्याचे जुस पाहिजे आहे. इसाबेला हिला झोपताना नेहमी बाहूली जवळ लागायची. त्या बाहूलीचा फ्रॉक, तिचे वेगळे बूट, रंगीबेरंगी दुपटे असा सगळा जामानिमा करून ती तिला जवळ घेउन झोपायची. ती बाहुलीशी खेळताना मला म्हणायची की "तू माझी मुलगी, बाहूली तिची दुसरी मुलगी" "मी बाहूलीला डॉक्टरांकडे घेउन जाणार आहे" "मी येतेच तोपर्यंत तु येथे थांब", मग मी पण तिला म्हणायचे "आई तु लवकर ये. तू आली नाहीस तर मी रडेन"



एकदा इंंफंट वर्गामध्ये काम करण्याचा योग आला. तेथे सलील नावाची मुलगी बसून खेळण्याशी खेळत होती. मी तिला माझी सोन्याची बांगडी दिली. तिने ती तोंडात धरली व चावली. खूप चावत होती त्या बांगडीला, बहुधा तिला दात येत असावेत. ती बांगडी काढून घेतल्यावर लगेच रडायला लागली. तिला वाटले असेल की ते एक खेळणेच आहे. तेथील सर्व मुलांना तिच बांगडी खेळायला हवी होती.


तिथे दोन जुळ्या मुली होत्या. एक कॅथेलीन उर्फ केट व दुसरी मार्गारेट उर्फ मॅगी. त्या दोघींना एकदम भूक लागायची. येथे छोटी आरामखुर्ची असते, त्यात घालून त्यांच्याभोवती पट्टा बांधायचा व भरवायचे. त्या दोघींना मी वेगवेगळ्या आरामखुर्चीत बसवले व त्यांना त्यांचे बेबीफूड भरवत होते. केटला घास भरवला की मॅगी रडायची व मॅगीला भरवले की केट रडायची. चिमण्या कशा चिवचिवाट करतात तशाच त्या दोघी चिवचिव करत होत्या त्यावेळेस.

.... आता थोडेसे डेकेअर बद्दल सांगते.


टोडलरमधील मुले जेवतात ती त्यांच्या हातानेच, येथे भरवण्याची पधदत नाही. काही मुले त्यांच्या डब्यातील जेवण संपवतात, तर काही खूपच रेंगाळत खातात तर काहीजणांचे जेवण बरेचसे खाली सांडते. मी तेथील मुलांना जास्तीतजास्त जेवण भरवायचे, आणि भरवल्यावर ती चांगली जेवायची. प्रत्येकाला जेवण गरम करून देतात. जेवायच्या आधी जीझसचे आभार मानतात, आपल्यासारखेच हात जोडून व डोळे मिटून. काहींना इतकी झोप आलेली असते की ते जेवताजेवताच झोपतात. काहीजण एकमेकांना घास भरवतात, तर काही जण स्वतःचे जेवण संपवून दुसऱ्यांच्या डब्यात डोकावतात. सहा महिन्याच्या वरील मुले त्यांच्या हातानेच दुधाची बाटली धरून दूध पितात, त्यांना दूध नको असेल तर पाळण्यात उभे राहून दुधाची बाटली बाहेर फेकून देतात.


येथील अमेरीकन babysitters ५० ते ६५ वयोगटातील जास्त प्रमाणात असतात. तरुण अमेरीकन मुली ही नोकरी करतात ते फक्त त्यांच्या शिकणासाठी पैसे उभारण्यासाठी किंवा काहीजणी दुसरी चांगली नोकरी मिळेपर्यंत ही नोकरी करतात. त्यामुळे येथील डेकेअरमध्ये सतत babysitters चा तुटवडा असतो. प्रत्येक आठवड्याचे वेळापत्रक बनते, त्या वेळापत्रकात वर्गाचे नाव, babysitter चे नाव व प्रत्येकीचे वेगवेगळे टायमिंग.



येथे प्रत्येक मुलाची accident file बनवलेली असते, म्हणजे समजा कुणी कुणाला चावले, पडले, खरचटले, ताप आला तर त्या प्रत्येक घटनेची नोंद ठेवून त्यावर काय उपाय केले गेले हे पण लिहिले जाते, त्यानुसार मुलाच्या पालकांना सर्व सांगितले जाते. प्रत्येक मुलाचे रोजच्या रोज एक असे कागदी कार्ड बनवले जाते, त्यामध्ये तो जेवला का नाही, किती जेवला, किती वेळ झोपला, खेळताना मूड कसा होता हे सर्व लिहिले जाते.


येथे मुलांची दर महिन्याला भरपूर छायाचित्र काढली जातात, प्रत्येक स्थितीमधले झोपताना, जेवताना, खेळताना वगैरे, ते फलकावर लावतात. प्रत्येक मुलाचे त्याच्या आईवडिलांसमवेत असलेले छायाचित्र त्या मुलांच्या उंचीच्या त्यांना सहज दिसतील अशा कपाटावर चिकवटतात. दिवसभरात त्यांना आईवडिलांची आठवण आली की ते त्यांचे छायाचित्र बघतात. आईवडील न्यायला आले त्यांच्या मुलांना की लगेच धावत जाउन त्यांना मिठी मारतात. घरी जायला निघताना मुले त्यांच्या मित्रांना व babystitters ना मिठी मारून व त्यांचे पापे घेउन म्हणतात see you tomorrow.

अमेरिकेतील पाळणाघरे छान सजवलेली असतात. भरपूर सर्व प्रकारची खेळणी असतात. येथील स्वच्छता व मुलांची निगा चांगली राखली जाते. येथील babysitters ना खूप कामे असतात. दर तीन तासांनी डायपर बदलणे, जेवायची टेबल-खुर्ची ओल्या फडक्याने पुसून घेणे, व्हॅक्युम करणे. दर आठवड्याला मुलांच्या झोपायच्या गादीचे व उशीचे कव्हर धुणे. सर्व पाळणे ओल्या फडक्यांनी पुसून काढणे, शिवाय प्रत्येक खेळणे ओल्या फडक्याने पुसून काढणे, कचरा टाकणे इत्यादी. जेवणाच्या वेळी अन्न गरम करून देणे.


सर्व प्रकारची औषधे येथे उपचारासाठी ठेवलेली असतात. येथे वरचेवर मुलांचे पालक, babysitters व पाळणाघर चालिका यांची मीटिंग भरवली जाते. पाळणाघर चालवणारी बाई स्वतः दिवसातून तीन-चार वेळेला प्रत्येक वर्गात निरीक्षणासाठी जाते. रोजच्या रोज पालक मुलांना आणण्यासाठी जेंव्हा पाळणाघरात येतात तेंव्हा मूल ताब्यात घेतल्याची सही करायला लागते.


सकाळी ७ वाजल्यापासून संध्याकाळी ६ वाजेपर्यंत ही मुले पाळणाघरात असतात. प्रत्येक वर्गात ८-१० मुले असतात. अमेरिकन कायद्याप्रमाणे ३ मुलामध्ये १ babysitter असणे जरूरीचे आहे. प्रत्येक वर्गात एक कायम व तिच्या मदतीसाठी १-२ अशा आळीपाळीने babysitter नेमाव्या लागतात. पाळणाघर चालिकेला हे खूप अवघड काम असते. प्रत्येक आठवड्यात प्रत्येक वर्गाचे वेगळे वेळापत्रक बनवावे लागते. येथे babysitters व पाळणाघर चालिका यांना substitute babysitters, substitute directors नेमलेल्या असतात.


अमेरिकन व्यतिरिक्त babyasitters ना (इंडीयन, मेक्सीकन, चीनी वगैरे) work permit असल्याशिवाय पाळणाघरात काम करण्याची परवानगी दिली जात नाही. अपवाद green card holder.