Monday, February 02, 2015

एक होती "ऊ" तिला झाली " टू"

आई लहानपणी आम्हा दोघी बहिणींच्या उवा बघायची ना तेव्हा बरे वाटायचे. आईची बोटे केसातून फिरायची आणि झोप आल्यासारखे वाटायचे. तिच्या उवा बघून झाल्या तरीही आम्ही "आई, इथे बघं ग"  असे म्हणायचो.  केसामध्ये हुळहुळायचे आणि वाटायचे केसात मध्ये उ फिरते की काय. बरे, हाताने उवा लिखा मारून आईचे समाधान व्हायचे नाही. मग आई आमच्या केसांमध्ये फणी फिरवायची  या फणीचे कंगोरे इतके टोचायचे ना ! एक तर आधी खूप लांबीचे केस. त्याची निगा राखायची म्हणजे सोपे काम नाही. रोजच्या रोज तेल आणि कंगव्याने आणि फणीने केस विंचरून झाले की केसांची पूर्ण झाडलोट झाल्यासारखी वाटायची. शिवाय आठवड्यातून दोन वेळेला डोक्यावरून अंघोळ असायची. ओले केस पंच्यामध्ये गुंडाळून ठेवायचे. काही तासा नंतर पंचानेच ते खसाखसा चोळायचे. नंतर पूर्ण केस उलटे करून ते फटाफटा पंच्यानेच आपटायचे.  असे सर्व सोपस्कार करून झाले की मग थोड्यावेळाकरता केस मोकळे सोडायचे. केस पूर्णपणे वाळले की मग आईच्या पुढयात बसायचे वेणी घालून घेण्यासाठी.




वेण्या म्हणजे दोन वेण्या. त्याकरता आधी केसांमध्ये  मधोमध भांग पाडून दोन भाग करून आधी केसात झालेल्या जटा काढायला लागत. मग आई विचारायची कुठे भांग पाडू? मध्ये की कडेला. मला डाव्या कडेला भांग पाडलेला आवडायचा. आणि माझ्या बहिणीला मधोमध भांग आवडत असे.  तरीही शाळेत गेल्यावर मिसळीच्या उवा डोक्यात यायच्याच. उवांबरोबर लिखा आल्याच. या लिखा म्हणजे उवांची अंडी असत. याच लिखा मारल्या की मग उवाच येणार नाहीत म्हणून त्या शोधून शोधून मारायच्या. ऊ मारण्याची पण एक पद्धत आहे. केसामध्ये ऊ दिसली की ती आधी चिमटीत धरायची. नंतर तिला डाव्या अंगठ्याच्या नखावर ठेवायचे आणि उजव्या अंगठ्याच्या नखाने मारायचे. तश्याच लिखाही मारायच्या. ऊ मारली की 'टक' असा आवाज यायचा. लिखांच्या बाबतीतही असेच. पण काही वेळा लिखेमध्ये जीव नसायचा. लिखा या केसांमध्ये चिकटून असायच्या. फणीने सारले की मग त्यात एखादी तरी ऊ यायची.  काही ऊवा खूप टेण्या असायच्या तर  काही ऊवा तर खूप बारीक असायच्या. फणीचे कंगोरे असायचे त्यात लपून बसायच्या. मग त्या फणीचा कंगोरा बोटाने बाजूला करून छोटी ऊ चिमटीत पकडायची आणि फणीच्या सपाट भागावर ठेवून उजव्या हाताच्या अंगठ्याच्या नखाने तिला मारायचे. ही छोटी ऊ खूप चिवट असे. पणकन चिमटीत येत नसे. काही उवा तर इतक्या बारीक असायच्या जसे की अगदी छोटा कण.



डोक्यामध्ये उवा फिरताना हुळहुळायचे की मग लगेच केसामध्ये बोट फिरवले की ऊ हाताला लागायची. मग तशीच तिला चिमटीत पकडायची. काही वेळा चिमुट उघडून पाहावे तर ऊ च नसायची. आमच्याकडे पाहुण्यारावळ्या मुली आल्या की आम्ही पण आईप्रमाणेच त्यांची डोकी आमच्या पुढ्यात घेऊन बसायचो आणि उवा लिखा मारायचो. खूप गम्मत वाटायची आम्हाला. आणि उवा सापडल्या नाहीत तर नाराज व्हायचो. एकदा आमच्या शेजारी कुणीतरी नवीन रहायला आले आणि त्यांना ३ मुली होत्या. त्यांची ओळख पाळख झाल्यावर त्या आमच्या अंगणात खेळायला यायच्या. आम्ही दोघी बहिणी लगेच त्यांच्या डोक्यातल्या उवा काढण्यासाठी तयार असायचो. कारण की ऊवांना नखावर ठेवून नखाने मारायला मजा वाटायची. ऊ नखावर ठेवली की काही वेळा ती निसटून खाली पडायची. छोटी ऊ आणि ज्या लिखामध्ये जीव आहे त्यांना मारले की "टक" असा आवाज यायचा. की मग आम्हाला बरे वाटायचे.  





वर्गात एका बाकावर दोघीजणी  डोक्याला डोके लावून बसल्या की  जायच्याच एकमेकींच्या डोक्यात  मग या ऊवा !  वर्गात ज्या मुलीच्या डोक्यात खूप उवा झाल्या आहेत तिला मागच्या बाकावर एकटीलाच बसवायचे.    या ऊवा आमच्या घरात थोड्या काळाकरताच आल्या होत्या. साधारण तो काळ ५ वी ते ७वी च्या दरम्यान असावा. असे हे "ऊ" प्रकरण आमच्या लहानपणी खूप फेमस होते. .फेसबुकावरच्या एका पोस्टवरून मन भूतकाळात शिरले आणि लेख लिहिला गेला.




8 comments:

Anonymous said...

Rohini Taai,

Hey shalet astana kesat uuva honya var lekh itka detailed anhi itka chaan fakta tumhich lihu shakta! :-) kharach! maala pan te divas athavle anhi toh 'tak' awaj alyavar honar ananda pan athavla. Tumchya lahanpani chya athvani vachtana nehemich maala majha lahanpan athavta, infact kahi details me visarun gele asen tar tumhi athvan karun deta. :-)

- Priti

rohinivinayak said...

Thanks priti ! tula pan tuzya lahanpanchya goshtti athvtat he vachun khup bare vatle !

इंद्रधनु said...

डोक्यात बघताना डोकं हलवलं तर आई म्हणायची, जास्त वळवळ केलीस तर माकडासमोर बसवेन तुला, एकतर ते सगळ्या उवा निघाल्याशिवाय सोडत नाही आणि शांत बसलं नाही तर थोबाडीत मारतं :)

rohinivinayak said...

Indradhanu , Mastach ga !! :) thanks for reply

Panchtarankit said...

लहानपणीच्या आठवणी ताज्या झाल्या. आई डोक्यातून फणी खसाखसा फिरवायची. वर उ सापडून त्या मारून झाल्यावर
मुलींच्यात खेळतो म्हणून डोक्यात उवा होतात हा शेरा असायचा.

rohinivinayak said...

oh, mulanchyat pan uva vhaychya, he pahilyandach aikat aahe :) thanks for comment !

Anonymous said...

Amazing post... I still love combing out lice and checking hair of friends.. do u still check anybody's hair for lice or comb hair with fani?

rohinivinayak said...

Thank you !! ata veni phani nahi karat majhi pan aani dusryachi pan, ata tar saglyanche kes barik barik jhalet,, tyamule No uva and likha :) :)